20100114

3.1 Μέτρο, το χρυσό κλειδί της γήινης ζωής

Ο υλικός κόσμος είναι ο κόσμος των αντιθέσεων.
Οπουδήποτε κοιτάζουμε βλέπουμε πάντα την αντίθεση των στοιχείων. Όλα τα πράγματα στη φύση λειτουργούν και εκφράζουν τις ενέργειές τους μέσω κύκλων αντίθετων ενεργειών.
Στο φυσικό πεδίο έχουμε τις αντιθέσεις του θετικού και αρνητικού, θερμού και κρύου, μαλακού και σκληρού, ξηρού και υγρού, φωτεινού και σκοτεινού, άοσμου και εύοσμου κ.λ.π.
Στο νοητικό επίπεδο έχουμε τα αντίθετα του καλού και του κακού, όμορφου και άσχημου, δίκαιου και άδικου, της αλήθειας και του ψέματος, αγάπη και μίσος, ταπεινότητα και υπεροψία, νοημοσύνη και ηλιθιότητα, γνώση και άγνοια, κ.λ.π.


Ας μελετήσουμε τώρα μερικά αντίθετα που αφορούν τον άνθρωπο.
Όλοι εργαζόμαστε για να κερδίσουμε τη διαβίωσή μας και ξεκουραζόμαστε για να επανακτήσουμε τις δυνάμεις μας. Τρώμε για να μείνουμε ζωντανοί και εκκρίνουμε ότι δεν χρειαζόμαστε. Το σώμα μας μεγαλώνει και αναπτύσσεται και πεθαίνει επίσης λόγω της φθοράς. Για όσο διάστημα φιλοξενούμαστε στο σώματός μας πρέπει να το φροντίζουμε.
Μιλάμε και εκφράζουμε την άποψή μας και παραμένουμε σιωπηλοί όταν δεν έχουμε τίποτα να πούμε. Μερικές φορές συναναστρεφόμαστε με γνωστούς ή με φίλους και μερικές φορές απομονωνόμαστε. Μερικές φορές κινούμαστε και ασκούμαστε και μερικές φορές αναπαυόμαστε. Μερικές φορές θέλουμε να διασκεδάσουμε και μερικές φορές αποφεύγουμε την ψυχαγωγία. Μερικές φορές είμαστε χαρούμενοι και μερικές φορές σοβαροί.
Γενικά, κάθε στιγμή της ζωής μας γνωρίζουμε ότι είμαστε υπό την επήρεια αντίθετων τις δυνάμεων και καταστάσεων.

Ποιά είναι η κατάλληλη στάση που θα έπρεπε να έχουμε σε κάθε κατάσταση;

Η λέξη που καθορίζει την πιο ενδεδειγμένη στάση που θα έπρεπε να κρατάμε σε όλες αυτές τις αντίθετες καταστάσεις είναι το ΜΕΤΡΟ.

Το μέτρο είναι ο χρυσός κανόνας της γήινης ζωής, δηλαδή όταν κάποιος ακολουθεί το μέτρο χωρίς να αποκλίνει πολύ προς τα αριστερά ή προς τα δεξιά, ακολουθεί τη σωστή πορεία και δεν σφάλλει ποτέ στις ενέργειές του.
Οδεύοντας εκτός μέτρου προς τη μια ή προς την άλλη κατεύθυνση, πάντοτε επέρχονται δυσμενή αποτελέσματα στην ανθρώπινη οντότητα.
Το μέτρο εκπροσωπεί την αρμονική ισορροπία μεταξύ δύο αντίθετων στοιχείων.

Ο άνθρωπος πρέπει να ενεργεί με ορθό τρόπο προκειμένου να διατηρεί το μέτρο και να επαναφέρει την ισορροπία των αντιθέτων στοιχείων, όταν δεν είναι αυτά σε ισορροπία. Παραδείγματος χάριν, όταν ο καιρός είναι κρύος φοράμε περισσότερα ρούχα. Όταν ο καιρός είναι καυτός, ντυνόμαστε ελαφρύτερα και πίνουμε περισσότερα υγρά.
Αυτά τα παραδείγματα είναι ακριβώς η εφαρμογή του μέτρου σε ανάλογες καταστάσεις.

Ο άνθρωπος πρέπει να ακολουθήσει την ίδια προσέγγιση σε όλα θέματα στη ζωή.
Πρέπει να εργάζεται με μέτρο, να ξεκουράζεται με μέτρο, να τρώει με μέτρο, να διασκεδάζει με μέτρο, να μιλάει με μέτρο, να είναι σιωπηλός με μέτρο, κ.λ.π.
Μόνο έτσι θα είναι σε θέση να επιτύχει φυσική, πνευματική και ψυχική ισορροπία και να αποφεύγει ακραίες καταστάσεις που θα μπορούσαν να του δημιουργήσουν δυσάρεστα προβλήματα.

Εάν διαταράξουμε την ισορροπία του μέτρου προς την μία ή την άλλη πλευρά αυτό έχουμε πάντα δυσμενή αποτελέσματα.
Παραδείγματος χάριν, το φαγητό με μέτρο είναι ευεργετικό για το σώμα, ενώ αποκλίνον του μέτρου είναι καταστρεπτικό, διότι η υπερβολική κατανάλωση θα επιφέρει παχυσαρκία και τα σωματικά όργανα θα δυσλειτουργήσουν και τρώγοντας λιγότερο από τι απαιτείται, θα προκληθεί αδυναμία και αποσκελέτωση. Και τα δύο μπορούν να οδηγήσουν σε ακινησία και πρόωρο θάνατο.

Τα ανωτέρω παραδείγματα μας δείχνουν ότι το μέτρο δεν είναι κάτι που προσδιορίζεται με αυστηρότητα και είναι αμετάβλητο, αλλά πάντοτε εξαρτάται από συγκεκριμένες συνθήκες. Πράγματι, δεν έχουν όλοι οι άνθρωποι τις ίδιες ανάγκες σχετικά με τον τύπο και την ποσότητα τροφής. Επομένως, «τρώγοντας με μέτρο» δεν είναι κάτι τυποποιημένο και δεν καθορίζεται απολύτως, αλλά αναφέρεται στον τύπο και την ποσότητα τροφής, που θα είναι ευεργετικά για το σώμα υπό συγκεκριμένες συνθήκες.

Το ίδιο πράγμα ισχύει για όλες τις καταστάσεις όπου το μέτρο πρόκειται να εφαρμοστεί.
Το μέτρο δεν διευκρινίζεται ποτέ ακριβώς αλλά έχει την έννοια της ισορροπίας, μέσω της οποίας επιτυγχάνεται η ισορρόπηση των αντίθετων στοιχείων.
Όταν ένα από τα αντίθετα στοιχεία αυξάνεται πολύ, πρέπει να ενεργήσουμε κατάλληλα προς στην αντίθετη κατεύθυνση, προκειμένου να επιτευχθεί η ισορροπία.

Για αυτόν τον λόγο λέμε ότι το μέτρο στη γήινη ζωή είναι ευέλικτο. Η ευελιξία του σημαίνει ότι δεν έχει καμία απόλυτη τιμή, αλλά ποικίλλει σύμφωνα με τις συνθήκες. Αυτό το σημείο είναι δύσκολο να κατανοηθεί αλλά είναι ολόκληρη η έννοια του μέτρου.

Το μέτρο ισχύει για όλες τις πτυχές της ζωής μας, συμπεριλαμβανομένης της συμπεριφοράς μας και της αλληλεπίδρασης με άλλους ανθρώπους. Πάρτε για παράδειγμα την αγάπη των γονέων για τα παιδιά τους. Αυτή η αγάπη είναι φυσικά απαραίτητη ως συνδετικός κρίκος μεταξύ των οικογενειακών μελών. Αυτή η αγάπη πρέπει επίσης να έχει μέτρο, ειδάλλως τα παιδιά γίνονται παραπονιάρικα, κακομαθημένα, απαιτητικά, εγωιστικά και ungαχάριστα προς τους γονείς τους.
Σε αυτήν την περίπτωση δεν ανήκει το σφάλμα στα παιδιά για την κακή συμπεριφορά τους καθώς οι γονείς σφάλλουν.
Με την ακραία αγάπη τους που φθάνει σε επίπεδο αδυναμίας, οι γονείς δεν διατηρούν το μέτρο στην ανατροφή των παιδιών τους. Αυτό επιτρέπει να αναπτυχθούν όλοι οι κλάδοι του εγωισμού και της κακίας.

Οι άνθρωποι πρέπει να δίνουν βοήθεια στον άπορο μόνο στο βαθμό που μπορούν να αντέξουν οικονομικά.
Όταν κάποιος παρουσιάζει πάρα πολλή καλοσύνη, είναι σίγουρο ότι οι κακοί άνθρωποι θα τον εκμεταλλευτούν, κλέβοντας τα αγαθά του και ξεπληρώνοντας την ενίσχυσή του με το αχαριστία.
Γι' αυτό ο Κύριος είπε: «ο έχων δυο χιτώνες, να δώσει τον ένα σε αυτόν που δεν έχει». Αυτή η φράση εσωκλείει ολόκληρη τη φιλοσοφία του μέτρου. Αυτός που έχει δύο χιτώνες δεν πρέπει να κρατήσει και τους δυο για τον ίδιο (αυτό θα έδειχνε μεγάλο εγωισμό και έλλειψη ανθρωπισμού), ούτε θα πρέπει να δώσει και τους δύο. Πρέπει να δώσει μόνο το ένα, κρατώντας τον άλλο για τις ανάγκες του.

Επομένως, σε κάθε πτυχή της ζωής μας πρέπει να τηρούμε το μέτρο ως χρυσό κανόνα για όλα τα πράγματα.
Οι αρχαίοι Έλληνες είπαν «Παν μέτρον άριστον». Αυτό είναι ένα από τα σοφότερα ρητά τους.Δεν είπαν απλά «μέτρο» αλλά «όλα με μέτρο».

Το μέτρο σε κάθε περίσταση και σε κάθε θέμα αποτελεί «το ιδανικό».
Φυσικά, η εφαρμογή του μέτρου δεν είναι πάντα εύκολη, αλλά η διαρκής προσπάθεια και η εγρήγορση του πνεύματός μας, μας καθιστούν όλο και περισσότερο ικανούς να προσαρμόσουμε τη συμπεριφορά μας στις απαιτήσεις του μέτρου.

Δεν υπάρχουν σχόλια: